Frans J.P.M. Kwaad
Naar: Haiku Sketch Book, Part 2
De Aarde - The Earth
Stil draait de
aarde.
Silently
the
earth
moves.
Bewegingloos het
landschap.
Landscape
old,
yet
fresh.
Onzichtbaar de
wind.
Unseen,
the
wind
blows.
Lente - Spring
Vleugelgefladder;
The
flutter
of
wings;
een duif tussen de
takken
a
pigeon
flies
away
van de
berkenboom.
from
the
birch
tree.
Daar komt een kat
aan
A
cat
goes
by
in de tuin; hij loopt
door,
in
the
garden,
schokschouderend.
preoccupied.
Een kat komt
voorbij,
A
cat
comes
along,
schopt terloops een steentje
weg,
kicks
a
pebble
on
its
way,
een klein wit
steentje.
a
small
white
pebble.
Zomer - Summer
Een duif landt op
dak,
The
pigeon
on
the
roof
kijkt rond, koert een paar maal
luid
looks
around
and
cries,
en vliegt dan weer
weg.
then
flies
away.
Vogel kijkt, kop
scheef.
Bird
is
watching,
head
askew;
Pikt plots in het gras en
trekt
a
quick
peck
in
the
grass,
een worm uit de
grond.
a
worm
pulled
out.
Een steile
slootkant,
Body
tilted,
de voorpoten in de
prut;
forelegs
sinking
in
the
mud;
kijk, zo drinkt de
koe.
a
cow
drinks
from
a
ditch.
Oploop in de
wei;
A
gathering
in
the
field.
koeien snuivend in een
kring,
Cows
sniffing
in
a
circle,
koppen laag rond
haas.
heads
low
around
a
hare.
Inkzwart is de
lucht.
Eerie
light;
Licht wordt vreemd, vogels
zwijgen.
birds
stop
singing,
Stof waait even
op.
small
whirls
of
dust.
Stammen recht en
hoog
Stems,
tall
and
straight,
schudden bladeren aan
tak.
move
twigs
and
leaves.
Wind steekt langzaam
op.
Wind
rises.
Bliksem, donder
kraakt.
Lightning,
thunder
cracking.
Windvlaag slaat het koren
plat.
Wind-swept
corn.
Regen vult de
lucht.
Driving
rain.
Voortgedreven door de
wind,
Driven
by
the
wind,
treft de
regendruppel
the
falling
raindrop
feilloos zijn
doel.
hits
its
mark.
Tijdens de
storm
During
the
storm,
voeden de kleine
regendruppels
the
nameless
raindrops
de machtige
rivier.
feed
the
mighty
river.
Een uil
roept,
Night;
en nog
een,
an
owl
cries
verder
weg.
and
another
one,
fainter.
Een natte
morgen;
A
damp
morning;
een kronkelend slijmspoor
op
a
winding
slime
trail
het
Kliko-deksel.
glistens
on
the
dustbin
lid.
De schaduw van
de
Noon;
beuk is langer dan
gister
shadows
longer
still
op dezelfde
tijd.
than
yesterday.
Grijze lucht hangt
laag
Low
grey
sky;
boven grazende
koeien.
heron
still
at
water's
edge,
Reiger stil in
sloot.
grazing
cows.
Mestgeur op het
land.
Manure's
sharp
sweet
smell.
Holle echo klinkt, als
klep
Hollow
echoes
sound,
van gierput
dichtvalt.
as
dung-hole
lid
is
shut.
Knikkend trekt het
span
Heads
nodding
--
de ploeg door zware
kleigrond.
the
team
pulls
the
plough,
Pluimen
ademrook.
furrows
parallel.
Grond wordt
omgekeerd.
Topsoil
turned;
Meeuwen volgen de ploeg
en
seagulls
crowd
pikken wat
beweegt.
behind
the
plough.
Een boer schoont zijn
sloot
The
farmer
cleans
van rietkraag, kroos en
biezen;
the
ditches
on
his
land;
schouwmeesters zijn
streng.
black
mud,
reed
and
rushes.
Rooklucht op het
land;
A
farmer's
field;
akkerafval brandt niet
goed.
smoke
rises
Ik fiets rustig
door.
from
burning
trash.
Een grijze
dag;
A
grey
October
day;
het licht verandert
niet.
no
change
in
light,
Dan valt de
avond.
then
falls
the
night.
Regenachtig
weer;
A
rainy
day;
grijze lucht, weerspiegeld
in
puddles
on
the
road,
plassen op de
weg.
reflecting
a
grey
sky.
Oktoberregen;
October
rain;
er staan plassen op het
land,
onions
rot
uien rotten
weg.
on
flooded
fields.
Gele knoppen
van
Among
spiderwebs,
de Mahonia
tussen
the
perfume
of
de
spinnenwebben.
the
Mahonia.
Geritsel van
blad,
Leaves
rustle,
's-middags in de
achtertuin;
as
an
acorn
falls;
er valt een
eikel.
the
quiet
afternoon.
De jonge berk
buigt
The
young
birch
bows
in de
Oktoberwind;
in
the
October
wind;
de oude beuk staat
pal.
the
old
beech
stands
firm.
Jachten liggen
vast;
The
chilly
wind;
vallen kletteren
tegen
ropes
clatter
metalen
masten.
against
metal
ship's
masts.
Nat plaveisel
glimt.
Yellow
street
lights
Guur is het, en koud en
klam.
on
black
asphalt;
Druppel in mijn
nek.
a
rainy
night.
Lantaarnlicht valt
schuin
Night;
in steeg en werpt een
schaduw
footsteps
in
the
alley,
waar gezucht, gehijg
….
coming
nearer.
Regen is het
niet,
Don't
call
it
rain,
en ook is het geen
vorst;
don't
call
it
frost;
wáterkoud is
het.
damp
cold
is
what
it
is.
De
Beemsterringvaart;
A
northern
breeze
een noordenwind
rimpelt
ripples
the
quiet
water
het donkere
water.
of
the
polder
canal.
Joggen op de
dijk.
Sweat
gets
in
my
eyes,
De wind komt van links
achter.
wind
chills
my
hands;
Zweet loopt in mijn
oog.
running.
De wolk voor de
zon
Colours
brighten;
trekt nu toch langzaam
weg,
the
cloud
is
blown
away
kleuren lichten
op.
that
hid
the
sun.
Naast de
lijsterbes
Under
the
mountain-ash,
tilt een jonge
paddestoel
a
mushroom
pushes
up
de bladerlaag
op.
the
litter.
Na de regenbui
--
After
the
rain
--
kleine zwarte
torentjes
tiny
towers
of
earth
in het frisse
gras.
in
the
grass.
De zwarte lijster
--
The
blackbird
--
een klein loszittend
veertje
a
fluffy
feather
beweegt in de
wind.
moves
in
the
wind.
Regenachtig
weer,
Rain,
de druipende
boom
the
dripping
tree
huivert
even.
shivers.
Kop in de
veren;
Head
hidden,
zo dobbert de eend
rustig
the
duck
bobs
op de
golven.
on
the
waves.
Grijze
golven,
Grey
waves,
een schip aan de
horizon,
a
ship
on
the
horizon,
grijze
wolken.
grey
clouds.
Waar de wolken
zijn,
Where
the
clouds
are,
was daar ook de
regen,
was
there
also
the
rain,
de regen van
vandaag?
today's
rain?
Wat een weer
vannacht;
After
a
stormy
night;
een autodekzeil
wappert
a
car
top
tarpaulin
flies
in de
hulst.
from
the
holly.
Een mozaïek van
grijs;
Many
shades
of
grey
--
iedere wolk weer
anders,
the
moving
clouds
constantly
langzaam
verschuivend.
change
the
scene.
Een schrale
dag;
A
November
day;
de lage zon verwarmt me
niet;
the
glaring
sunlight
het is
november.
gives
no
warmth.
Regen, veel
regen;
The
rain
won't
stop;
grondwater in de
kelder,
groundwater
in
the
basement,
mijn archief ligt
daar.
where
I
keep
my
files.
Tussen de
buien;
Hurriedly,
haastig oogst een boer de
mais,
a
farmer
cuts
the
maize
wielsporen lopen
vol.
between
the
rains.
De
Beemsterpolder,
Sea-gulls
cry
meeuwen krijsen op het
land;
in
polder-land:
oh,
IJsselmeer!
it's
ours!
Wind beneemt de
adem,
Wind
takes
my
breath,
schuim vliegt in het
rond;
foam
flies
around;
het
Noordzeestrand.
the
North
Sea
beach.
Twaalf
december;
December
twelfth;
de lamp
brandt
the
light
is
on
de hele
dag.
all
day.
Een grijze
sneeuwlucht;
Early
night-fall;
in de verte blaft een
hond.
a
dog
barks
Het is
valavond.
in
the
distance.
Het sneeuwt een
beetje,
The
playful
wind
de wind speelt met de
vlokken,
and
tiny
snowflakes,
dan snel, dan
trager.
some
slow,
some
faster.
Vlokken vallen
traag.
Snow
is
blanketing
the
earth;
Stilte, aarde
toegedekt.
shapes
are
rounded,
Zachtjes knerpt mijn
schoen.
muffled
sounds.
Winteravond;
Winter
evening;
geluidloos valt de
sneeuw
without
a
sound
the
snow
falls
in het
lantaarnlicht.
through
the
lamppost
light.
Het sneeuwt niet
meer,
The
snow
has
stopped,
de lucht nog even
grijs;
the
sky
still
grey;
een kinderstem
klinkt.
a
child's
voice.
De witte
akkers
The
white
field
tot aan de
horizon;
stretches
to
the
horizon;
geelgrijs de
lucht.
a
yellow
sky.
Het dak
kraakt,
The
roof
cracks,
ik slaap
bijna,
the
ice
thickens,
schaatsen, denk
ik.
while
I
sleep.
De schaatser kerft
zijn
The
skater
carves
the
ice,
sporen links-rechts in het
ijs,
leaving
traces
weer gauw
doorgekrast.
to
be
crossed
out
again.
Winternacht;
Winter
night;
het enige
licht
the
stars
above
dat van de
sterren.
the
only
light.
Een
windwak;
A
hole
in
the
ice;
eenden
eromheen,
ducks
crowd
around,
watervogels.
waterbound.
Een schaatser
nadert;
A
cross-country
skater;
het ijs
galmt
the
ice
resounds
in de
vaart.
on
the
lake.
Dooiweer;
Thaw;
mist neemt mijn blikken
op
the
fog
absorbs
my
gaze,
en geeft niets
terug.
nothing
in
return.
Iets boven nul
--
Thaw;
donkere
voetafdrukken
dark
shoe
prints
in de
sneeuw.
in
the
snow.
Het schrijven van haiku scherpt de zintuigen en is een oefening in
zelfbeheersing.
Wat je in een haiku beschrijft, moet je echt
met eigen ogen zien of gezien hebben, of zeer duidelijk voor je
geestesoog
zien, met alle details in volle scherpte. Dus niet
schrijven aan de hand van een vage voorstelling of een onbestemd gevoel
of een abstract idee. Zolang je niet haarscherp
vóór je ziet, wat je wilt beschrijven, kun je er geen
goede haiku over maken.
Als natuurwetenschapper
zie ik een duidelijke overeenkomst tussen haiku en
wetenschapsbeoefening.
Iedere wetenschappelijke bewijsvoering berust (uiteindelijk) op
zintuiglijke
waarnemingen. Bij wetenschappelijk onderzoek worden
dan ook de hoogste eisen gesteld aan de waarnemingen of metingen.
Waarnemingen
zijn het fundament van de empirische
wetenschappen. Haiku komen duidelijk overeen met de fase van het
verzamelen
van waarnemingsgegevens in een wetenschappelijk onderzoek. Het komt
neer
op goed kijken (of luisteren, ruiken, proeven, aanraken), met een open
oog voor detail. Het vraagt zelfbeheersing om de beschrijving van het
waargenomene
vrij te houden van iedere vorm van 'commentaar'. Evenals bij
wetenschappelijk
onderzoek, is bij haiku de waarneming uiteindelijk middel, en geen doel
op zichzelf. In het geval van wetenschappelijk onderzoek dienen
de
waarnemingen om een hypothese of theorie te toetsen op zijn
houdbaarheid.
In het geval van haiku gaat het ook, en vooral, om de associaties die
door
de schrijver bij de lezer worden opgeroepen door de feiten die worden
meegedeeld.
Je zou kunnen zeggen, dat het doel (en de kunst!) van haiku is het
overdragen
van associaties enkel en alleen door middel van het vermelden van een
feitelijke
toedracht. Dat doel heeft haiku gemeen met alle kunstvormen. Het middel
om uitsluitend feiten te vermelden is typisch voor haiku.
Bezoek ook de website van de Haikukring Nederland.
The English haiku
The Dutch haiku on this page, I wrote in conformity with the scheme
of 5-7-5 syllables for the first, second and third line
resp. Several (not all) of the English haiku on this page, I wrote
(or tried to write) in the style of the Mountain Water School,
that is taught on the Internet by David
Coomler .
A comprehensive collection of links to haiku-websites is given by
Mike
Garofalo .
Richtlijnen voor het schrijven van haiku
Als je zelf haiku wilt gaan schrijven, probeer dan de volgende
richtlijnen betreffende de vorm en de inhoud in acht te nemen:
Vormeisen
1. Een haiku bestaat uit drie regels: kort, lang, kort, resp. 5-7-5
lettergrepen (Niet iedereen houdt zich aan het schema van 5-7-5
lettergrepen. Het is geen essentiële eis.)
2. De regels rijmen niet.
3. Gebruik geen dichterlijke of bloemrijke taal, maar gewone woorden.
Geen mooischrijverij. Wees niet 'interessant' of 'origineel'. Vermijd
effectbejag. Wees sober. Vermijd cliché's, gemeenplaatsen en
open deuren.
4. In haiku mogen geen vergelijkingen, metaforen of analogieën
worden gebruikt, geen beeldspraak, geen woordspelingen. Dit is een
essentiële maar lastige eis. Deze eis vloeit voort uit het
'shasei'-ideaal ('sketch-from-life') dat wordt nagestreefd in klassieke
haiku.
5. Schrijf in de tegenwoordige tijd.
6. Gebruik zo min mogelijk bijvoeglijke naamwoorden.
7. Wees duidelijk, concreet, direct en specifiek, zeg 'beuk' en niet
'boom'. Schrijf niet in raadselen. Wees niet obscuur. Wees niet
'diepzinnig'. Maak het niet ingewikkeld, houd het simpel.
8. Gebruik geen overbodige woorden of woorden waarvan de inhoud al door
de andere woorden van de haiku wordt 'gedekt'. Wees kernachtig.
9. In ieder haiku moeten voorkomen: 'setting', 'subject' en 'action'
(omgeving, onderwerp, gebeurtenis). De 'setting' is het eerste deel van
de haiku. Het 'subject' en de 'action' vormen samen het tweede deel van
de haiku.
10. Contrastwerking (juxtapositie) tussen de elementen (delen van de
haiku) wordt soms toegepast.
Inhoudelijke eisen
1. Een haiku is de directe weergave van een zintuiglijke waarneming.
Beschrijf wat je ziet, hoort, voelt of ruikt. Toon, laat zien. Wees
direct en 'fris'. Geef geen 'commentaar' op wat je ziet. De gebeurtenis
moet voor zichzelf spreken.
2. Put niet uit je herinnering of fantasie. Verzin of bedenk niets.
Beschrijf het 'hier en nu'. Blijf bij de actuele gebeurtenis. Haiku
gaan over het heden.
3. Beschrijf wat je waarneemt, niet wat je denkt. Spreek geen gevoel of
emotie uit. Geef geen commentaar. Hou je mening voor je. Geef geen
interpretatie. Leg niets uit. Geef geen oordeel. Het gaat niet om
zelfexpressie van de dichter, of om wat de dichter ergens van vindt.
4. Het onderwerp van haiku is de natuur. (Voor velen is dit een punt
van discussie.)
5. Het onderwerp is het seizoen waarin de haiku wordt geschreven. Dit
moet blijken uit een zgn. kigo-woord (seizoenwoord). Het is niet de
bedoeling om buiten het seizoen te treden door b.v. een zomerhaiku in
de winter te schrijven, en dus te putten uit de herinnering.
6. De woorden 'ik', 'mij' en 'mijn' zijn niet toegestaan. Haiku gaan
niet over de schrijver zelf.
7. Er moet iets gebeuren in de haiku: het is een momentopname van een
(kleine) gebeurtenis, b.v. een hond die blaft.
8. Het gaat in haiku om de bewustwording of -making van zaken die je
wel ziet maar niet echt opmerkt, doordat je teveel in 'gedachten' bent
verzonken of teveel met jezelf bezig bent. Sta stil bij de 'gewone'
dingen. Open jezelf voor de wereld. Laat de wereld bij je binnenkomen.
Neem waar. En wees onbevooroordeeld.
9. Een goede haiku roept bij de lezer niet de reactie op: 'So what?'.
-->